«Экспертлар җавапларында еш бирелә торган сораулар " рубрикасын дәвам итәбез. Pro ветеринария»
Бу кыска һәм мәгълүмати постлар, анда һәркем иң актуаль сорауларга җавап таба алачак.
Тема: себер түләмәсе-имезүче хайваннарда яшен тизлегендә, кискен, кискен булмаган һәм хроник формаларда уза торган аеруча куркыныч йогышлы авыру. Кеше дә авырый.
Авыруның яшен тизлегендә баруы әлеге пунктта санап үтелгән клиник билгеләр күрсәтелмичә сизгер хайванның кинәт үлүе белән характерлана.
Авыруның кискен һәм кискен булмаган агымының клиник билгеләре булып тән температурасының 41 - 42°С ка кадәр күтәрелүе тора, бу мускуллар калтыравы, пульсның һәм сулышның ешаюы, тынычсызлану, изелгән халәт, азыктан баш тарту, тәндә кайнар шешүләр барлыкка килү, күкрәк асты, муен, корсак өлкәсендә шешүләр һәм шулай ук коликлар белән бергә бара. Авыруның кискен барышы вакытында үлем 2-3 тәүлеккә башлана.
Авыру сизгер хайванның ябыгуы авыруның хроник барышының клиник билгесе булып тора. Авыруның хроник барышы 90 тәүлеккә кадәр дәвам итә.
Себер түләмәсен кузгатучы булып Bacillusanthracis бактериясе тора. Авыру сизгер хайван организмында кузгаткыч вегетатив (капсула) формада, тышкы тирәлектә спора формасында була.
Кузгаткыч спора формасында туфракта тереклек сәләтен 50 елга кадәр һәм аннан да артыграк саклый.
Авыруның инкубация чоры берничә сәгатьтән алып 20 тәүлеккә кадәр тәшкил итә.
Авыруны кузгатучының чыганагы булып авыру сизгер хайваннар тора.
Кузгаткыч алиментар, аспирацион һәм трансмиссив юллар белән тапшырыла. Авыруны кузгатучының йоктыру факторлары булып авыру сизгер хайваннарның серләре һәм экскретлары, сизгер хайваннарның мәетләре, хайваннардан алынган продуктлар һәм аларны эшкәртү продуктлары, шулай ук Сибир түләмәсен кузгатучының резервуары булган туфракны да кертеп, авыруны кузгатучы белән зарарланган әйләнә-тирә мохитнең башка объектлары тора.
Себер түләмәсен профилактикалау өчен дәүләт ветеринария хезмәте белгечләре барлык милек рәвешләрендәге хуҗалыкларда диагностик тикшеренүләр, ветеринария-профилактика һәм эпизоотиягә каршы чаралар планы нигезендә аларны куллану буенча инструкцияләр нигезендә түләмәгә каршы вакцинация үткәрә.
Агымдагы елда Татарстан Республикасы дәүләт ветеринария хезмәте белгечләре тарафыннан 22637 баш атка, 748900 баш эре мөгезле терлеккә, 176100 баш вак мөгезле терлеккә себер түләмәсенә каршы вакцинация ясалган.
Бу юнәлештә эш дәвам итә.